Een getatoeëerde, gunslinging, verslaafde, homoseksuele redneck die meedoet aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen; dat trekt pas aandacht, moet Netflix gedacht hebben toen het Tiger King produceerde. O ja, er was ook nog iets met dierenwelzijn.
Eind 2019 publiceerde National Geographic een uitgebreide rapportage over grote katachtigen in de Verenigde Staten. Daar zouden meer tijgers opgesloten zitten bij mensen thuis en in privédierentuinen dan er in het wild in de rest van de wereld nog voorkomen. Het had een baanbrekend artikel moeten zijn, maar buiten National Geographic werd het nauwelijks opgepikt.
Ronde twee, Tiger King verschijnt op Netflix. De zevendelige documentaire kreeg de kans datgene te doen wat het artikel van National Geographic niet lukte; aandacht geven aan het welzijn van tijgers in gevangenschap. De docu begint sterk. Het biedt een kijkje in de keuken van de grootste tijgerfokkers van de VS. Smerige verblijven, ongezond voer, schimmige verdienmodellen en heel veel dode welpjes.
"Tiger King wordt na de eerste aflevering een realityshow. Ruzies en romantiek nemen de overhand."
Hoefijzersnor
We maken meteen kennis met tijgerfokker en dierentuineigenaar Joe Exotic. Hij is het bekendste gezicht van de tijgerhandel in de VS. Dat komt ook door zijn daadwerkelijke gezicht; dit wordt omlijst door een geblondeerde mat en een hoefijzersnor. Hij is veel: excentriek, flamboyant en komisch, maar ook misdadig, drugsverslaafd en narcistisch. In 2015 stelde hij zich zelfs - tevergeefs - verkiesbaar voor het gouverneur- en presidentschap.
Na één aflevering over zijn tijgers neemt de serie een wending. De maker, Eric Goode, benoemt het: zijn bedoeling was om een documentaire te maken over tijgerhandel, maar het liep uit op wat anders.
Realityshow
Netflix kiest ervoor de focus te verleggen naar Exotic zelf. Met name zijn strijd met Carole Baskin, een voormalig fokker die meer geld wist te verdienen als dierenrechtenactivist. Zij wil dat Exotic de deuren van zijn dierentuin sluit. Tiger King wordt na de eerste aflevering een realityshow. Ruzies en romantiek nemen de overhand.
Exotic, wie in iedere aflevering van achternaam lijkt te veranderen omdat hij een andere hetero methverslaafde man huwt, schakelt zelfs een huurmoordenaar in om Baskin te vermoorden. Dat verhaal haalt de krantenkoppen, niet het dierenleed. Sylvia Corkill, een journalist die Exotic jarenlang volgt, vertelt in de documentaire dat berichtgeving over Exotic weinig nieuwswaarde heeft. “Maar het belooft wel goede televisie.”
"Netflix heeft alleen oog voor de excentrieke figuren, hun carrières en de onderlinge rechtszaken."
Sensationalisme
De serie gaat al snel enkel over de verstandhoudingen tussen Exotic, Baskin en Doc Mantle, een megalomane boeddhist die zijn eigen sekte heeft gesticht. Netflix heeft alleen oog voor de excentrieke figuren, hun carrières en de onderlinge rechtszaken.
Tiger King biedt vooral sensationalisme, zoals we dat van Amerikaanse reality-tv gewend zijn. Donald Trump Jr.’s reactie op de documentaire sprak boekdelen. In een interview vertelde hij wat hij had opgestoken van de documentaire: “Ik wist niet dat tijgers zo goedkoop waren, $2000 maar! Als ik dat geweten had, had ik er allang eentje gekocht.”
Circusdieren
De recensenten zijn razend enthousiast. Toegegeven, de serie is vermakelijk. Je valt van de ene verwondering in de andere. Maar na het kijken heb je datzelfde gevoel als wanneer je McDonald’s gegeten hebt; je voelt je een beetje schuldig en hebt een vreemd gevoel in je maag. De tijgers uit de eerste afleveringen zijn allang dood. Waarschijnlijk door een kogel in hun hoofd, toegediend achter een camper in het midden van de nacht. Maar dat dierenleed was je door het spektakel allang vergeten.
Net als bij Joe Exotic zijn ook bij Netflix de katten slechts de aandachtstrekkers. De circusdieren die vooral laten zien hoe stoer de temmer is. Dierenrechtenorganisatie PETA komt slechts vijf minuten in beeld, aan het eind van de serie. Exotic helpt hen vanuit zijn gevangeniscel met het ontmaskeren van andere tijgerfokkers. Niet omdat hij dierenmishandeling wil stoppen, maar uit wrok. Zich daadwerkelijk bekommeren om het welzijn van tijgers doet niemand. Ook niet na het kijken van Tiger King.
Eindoordeel:
🍌🍌