Gisteren fietste ik langs de coffeeshop nabij het station. Het was er gezellig, afgaande op de lachende jongeren die samen in een walm van rook hingen. Het leek net alsof ik naar een meute terrasgangers keek. Toch hangt er een ander sfeertje omheen. Gek eigenlijk. Gelukkig komt daar binnenkort verandering in.
Het vreemde aan de coffeeshop is de regel van de wet. Die gedoogt de verkoop van wiet, maar niet de handel. Hieronder valt ook de productie en het transport. Dat zou hetzelfde zijn als een café-eigenaar die wel bier mag verkopen, maar niet legaal aan die drank is gekomen. Alsof het vanuit de mutsjes van de LaChouffe-kaboutertjes regelrecht in de tap is gevloeid.
Gelukkig ziet de overheid nu ook in dat dit nergens op slaat. Vandaar dat binnenkort het wiet-experiment van start gaat. Hierbij gaat een aantal gemeenten experimenteren met een gesloten cannabisketen. Niet alleen de verkoop, maar ook de productie en het transport worden gereguleerd. Het experiment moet aantonen of wiet uit de criminaliteit kan worden gehaald. Ik hoop dat het andersom ook gebeurt: dat de criminaliteit uit de wiet wordt gehaald.
"Hoeveel cannabisgebruikers overlijden door cannabis? Nul."
Stel dat het experiment lukt. Geen crimineel circuit meer in de keten van de wietproductie. Geen zolders die nog vlam vatten door de groene kwekerijen, geen mankracht meer nodig bij de politie om tussen de 4000 en 6000 illegale hennepkwekerijen per jaar te ontmantelen en het geld dat omgaat in het legale wietcircuit kan weer richting de staatskas. Of uitgegeven worden om de nieuwe status quo te handhaven en de dan parallelle illegale handel van cannabis aan te pakken.
Sceptici over het experiment - met name CDA en CU - zijn bang dat het experiment vanzelf leidt tot het vrijgeven van softdrugs in heel Nederland. Ik denk dat ze bang zijn voor iets anders; dat ze een andere rol moeten aannemen als er goede resultaten uit het experiment rollen. Want dan is het noodzakelijk om juiste informatie te geven over wiet, in plaats van het handhaven van de gedoogwet. Het is makkelijker om de hakken in het zand te zetten en ‘nee’ tegen wiet te zeggen, dan correcte en gewogen informatie te geven over de gezondheidsrisico’s.
Tussen de niet-wietrokers en de verslaafden zit nog een heel spectrum aan mensen die beter af zijn als ze juiste informatie krijgen. Kennen jullie de iconische tweet van oud-minister Van der Steur nog waarin hij verkondigt dat hij mensen kent die aan wiet of hasj zijn gestorven? Dat soort informatie bedoel ik dus niet. Daar is niemand mee geholpen. En het klopt ook niet. Hoeveel cannabisgebruikers overlijden door cannabis? Nul, aldus de cijfers van Jellinek, expert op gebied van verslaving.
"Het experiment zal hopelijk de juiste informatie verschaffen over wiet. Zonder te overdrijven."
Volledige legalisatie en regulatie betekent overigens niet dat cannabis schadevrij is en dat het geen risico’s heeft voor de gezondheid. Maar dat heeft te veel alcohol, suiker of zout ook. Als de cannabisproductie wordt gereguleerd, is er bijvoorbeeld wel invloed op de hoeveelheid Tetrahydrocannabinol (THC). Dan weet de consument in ieder geval hoeveel actieve stof er in zijn zakje wiet zit.
Het experiment zal hopelijk de juiste informatie verschaffen over wiet en over de invloed ervan op criminaliteit en de gezondheid van gebruikers. Dit alles zonder stigma en zonder te overdrijven of te bagatelliseren. Wellicht is het een opmars naar een gewogen beleid rondom cannabis in Nederland. Dus overheid, graag méér experimenteren met cannabis!