Cultuur vind je overal, althans volgens de antropologen Danielle Braun en Jitske Kramer. Zo ook in uw organisatie, afdeling, team of werkgroep. Voor leidinggevenden kunnen weerbarstige organisatieculturen echter enorme uitdagingen vormen. Het Managementboek van Jaar 2016, De Corporate Tribe, geeft managers en leiders gelukkig de handvaten om hun organisatiecultuur te begrijpen en te veranderen. Hoe? Door exotische lessen uit de antropologie.
Weer een managementboek. What’s new? Braun en Kramer nemen met hun verfrissende ‘corporate antropologie’ benadering een stapje terug: ze beschouwen organisaties namelijk op een afstandje en zien enkel groepen mensen. Om de unieke onderlinge relaties in deze groepen te begrijpen hoeven we volgens Braun en Kramer maar te kijken naar andere, vaak uitheemse, culturen. Het vermakelijke De Corporate Tribe neemt in een serie verhalen en reisverslagen de lezer mee naar onder andere de Maori’s, Tibet, en het Limburgse carnaval. Als een interim-manager zich bijvoorbeeld afvraagt hoe een fusie fatsoenlijk uitgevoerd moet worden, is volgens Braun en Kramer het antwoord te vinden bij een stamhoofd in de Amazone dat twee rivaliserende clans samen wist te voegen.
Organisatiesafari
Als een heuse BBC-documentaire in schrift wordt in De Corporate Tribe de kudde werknemers bestudeerd aan de hand van elementaire antropologische theorieën. De auteurs weten deze organisatiesafari vervolgens tot leven te wekken met opzienbarende kronieken en hun eigen unieke ervaringen. Het taboe van relaties op de werkvloer wordt zo vergeleken met incest bij de Inca’s en de manager-werknemer relatie blijkt niet veel anders te zijn dan Indiase familiebanden. Volgens Braun en Kramer is er echter maar één manier waarop de manager hun antropologielessen kan toepassen in de praktijk: ‘going native’. Leidinggevenden moeten niet alleen over het vermogen beschikken om de organisatiecultuur te zien vanuit het buitenstaandersperspectief, maar vooral ook als deelnemer hiervan. Leiders zullen dan al snel merken dat hervormingen en nieuwe ideeën minder weerstand ontvangen, aldus de auteurs.
Totempaal
Het definiëren van de organisatiecultuur blijkt tevens enorm lastig zijn. De corporate antropologiebenadering wijst managers er vooral op om te letten op de omgangsvormen tussen hun werknemers en op de heilige voorwerpen, ofwel de ‘totempalen’, in hun organisatie. Of het nu roddelen bij de waterkoeler op de marketingafdeling is of het ritueel doodknuppelen van een biggetje in de Filipijnse binnenlanden: om te leiden is weet nodig van de bestaande gebruiken en rites in een gemeenschap. De Corporate Tribe is daarom noodzakelijk leesvoer voor leidinggevenden die hun organisatie beter willen begrijpen. ‘Cultuur is niet goed of slecht’, volgens de auteurs. ‘Cultuur ís’. En Braun en Kramer maken van iedere manager de organisatiesjamaan die deze onontkoombare organisatiecultuur kan beteugelen.
***
Dit artikel is gepubliceerd in het vakblad InformatieProfessional, issue 6, 2016
Boekbespreking: Antropologielesje voor managers by Vincent Janssen is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.