Door Ben Van de Wall
Sinds de naam van SGP-leider Kees van der Staaij onder de Nashville-verklaring staat, regent het veroordelingen. Het Openbaar Ministerie (OM) stelt zelfs een onderzoek in om te zien of een vervolging aan de orde is. Die ophef is vreemd, aangezien het standpunt van de christelijke partij ten opzichte van homoseksuele relaties altijd duidelijk is geweest.
Bovendien geniet ze bescherming in het kader van godsdienst- en gewetensvrijheid. De ophef getuigt eerder van een steeds agressiever wordende seculiere moraal die zelf de scheiding van kerk en staat niet meer respecteert.
Zondig
De Nashville-verklaring is een uit Amerika afkomstige evangelische positiebepaling over onder andere de seksuele moraal. De initiatiefnemers proberen in de huidige gender- en seksualiteitgerelateerde discussies duidelijk te maken wat in hun optiek de juiste christelijke positie is. De Nederlandse vertaling werd onder meer ondertekend door Van der Staaij. De verklaring definieert het huwelijk als een exclusieve verbintenis tussen man en vrouw voor God, maar stelt ook dat een bewuste identificering als homoseksueel of transgender in strijd is met “Gods heilige bedoelingen in schepping en verlossing”.
Bovendien is het “zondig (…) om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren”. De aanval op het manifest werd meteen ingezet door minister Van Engelshoven (D66): “Dit zijn stappen terug in de tijd. We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af”.
"De weg naar emancipatie blijkt geplaveid met orwelliaanse bedoelingen."
Emancipatie
Wat die lange weg concreet inhoudt is al gauw duidelijk geworden. Het OM heeft aangekondigd een onderzoek in te stellen om te bepalen of er sprake is van strafbaarheid. Onder andere de organisator van de Gay Pride in Zwolle deed aangifte tegen Van der Staaij. Een veelgehoord argument is dat er sprake zou zijn van discriminatie en dat Van der Staaij door de verklaring te ondertekenen artikel 1 van de Grondwet schendt. Indien dit correct is, rijst al snel de vraag wat de SGP-voorman zou moeten doen om onder vervolging uit te komen. Moet hij een verklaring afleggen waarin hij het tegendeel beweert en erkent dat homoseksuele relaties ook voor christenen moreel gelijkwaardig zijn aan heteroseksuele relaties? Of mag hij bij zijn standpunt blijven, maar het niet onder woorden brengen? De lange weg naar emancipatie blijkt geplaveid met orwelliaanse bedoelingen.
Discriminatie?
In feite is er helemaal geen sprake van discriminatie of een schending van artikel 1 van de Grondwet. Deze beschermt namelijk het recht op gelijke behandeling. De Nashville-verklaring spreekt echter over gewetenskwesties. Het definieert wat goed is in termen van “Gods heilige bedoelingen” en wat slecht is als “zondig”. Dit is geen juridische of zelfs politieke verklaring die beoogt mensen rechten te ontnemen, maar deel van een religieuze discussie. Voor een seculiere staat is ‘zonde’ een inhoudsloos begrip. Bovendien spreekt de verklaring specifiek over wat de christelijke positie zou moeten zijn. De goedkeuring van homoseksualiteit en transgenderisme is volgens het manifest geen “moreel neutrale zaak (…), waarover getrouwe christenen onderling van mening mogen verschillen”. Indien een militante atheïst als Richard Dawkins zou stellen dat voor wetenschappers iedere vorm van godsgeloof getuigt van domheid en in strijd is met de natuurwetten, zou daar weinig aandacht voor zijn. Gewetensvrijheid betekent dat het iedereen, religieus of niet, is toegestaan bepaalde levenswijzen als immoreel te beschouwen. Het is hetzelfde recht dat de mensen beschermt die de SGP nu verwijten een achtergebleven moraal erop na te houden.
"Wat wil seculier Nederland bereiken met een eventuele vervolging?"
Nashville vs Salafisme
Men lijkt te vergeten dat de Grondwet ook de gewetensvrijheid beschermt. Een christelijke positionering over homoseksualiteit is niet meer dan dat; een gewetenskwestie van christenen. Bovendien staat het iedere christen vrij hier een andere verklaring tegenover te stellen. Dit is echter een theologische discussie, geen politieke. De collectieve hysterie die ontstaan is na het bekend worden van Van der Staaijs ondertekening is des te opvallender nadat het initiatief om salafistische organisaties te verbieden in 2016 verworpen werd. De vrijheid van godsdienst garandeerde dat ook salafisten hun plek in Nederland mochten behouden.
Voor Van der Staaij daarentegen dreigt mogelijk zelfs vervolging. Dit is meer dan inconsequent. Bij de discussie over het Salafisme ging het namelijk niet simpelweg om een gewetenskwestie die enkel potentieel in conflict kan komen met bepaalde grondrechten. Salafisten stellen de hele democratische rechtsorde ter discussie. Hiermee worden de grenzen van godsdienstvrijheid bereikt, aangezien de politieke orde die die vrijheid garandeert zelf niet meer wordt gerespecteerd.
Politisering van de seculiere moraal
Niettemin raast de storm van collectieve verontwaardiging door. Er lijkt geen einde te komen aan de publieke verklaringen die dienen aan te tonen dat de SGP, Kees van der Staaij en iedereen die de standpunten uit de Nashville-verklaring omarmt, fout zitten. De aantijgingen worden ondersteund door lokale overheden in de vorm van regenboogvlaggen die op gemeentehuizen gehesen worden. De vraag stelt zich wederom: wat is het beoogde doel? En wat wil seculier Nederland bereiken met een eventuele vervolging? Niet alleen juridisch, maar ook op het vlak van het geweten dient iedereen akkoord te gaan met de seculiere moraal die geen onderscheid maakt op basis van geslacht en geaardheid.
Waar de scheiding van kerk en staat ooit diende om de kerkelijke moraal buiten de politiek te houden, wordt ze nu met voeten getreden door de vertegenwoordigers van een seculiere moraal die, desnoods via de rechtbank, iedere afwijkende moraal zullen terugdringen. En daarmee komt deze discussie uiteindelijk inderdaad neer op de vraag die Van der Staaij zich stelt: "Mogen wij ook nog vinden wat wij altijd hebben gevonden, mogen wij ook nog christen zijn?"
Lees hier de brief aan Van der Staaij van redacteur Sabrina Gijsen. Of check de cartoon over de Nashville-verklaring in onze nieuwe rubriek 'Plaatjesmaker'.