Blockchain, cryptovaluta, Bitcoin; kun jij het nog allemaal volgen? Dergelijke termen vliegen ons dagelijks om de oren, terwijl slechts een enkeling weet waar het nou eigenlijk over gaat. GeenKwats vroeg blockchainentrepreneur Karim Maassen daarom om verduidelijking. Hoe gaat deze technologie ons leven nu écht veranderen?
Foto: Karim Maassen © GeenKwats
Vertrouwen
Als je niet diep in de materie van blockchain zit, heb je waarschijnlijk geen idee hoe het je leven zal beïnvloeden. Toch zal de technologie volgens Maassen op korte termijn op iedereen een impact hebben. Het is al begonnen met ons betalingsverkeer: “De bekendste toepassing van blockchain is cryptovaluta, zoals Bitcoin. Met zo’n cryptovaluta creëer je een gedecentraliseerde financiële autoriteit.”
Is dat dan zo anders dan de huidige situatie? Ja, zegt Maassen. “Vergelijk het maar eens met PayPal. Het regelen van betalingsverkeer is een grote verantwoordelijkheid en die ligt in dit geval helemaal bij PayPal. Hiervoor moet je veel vertrouwen hebben in het bedrijf. Maar PayPal is ook afhankelijk van overheden en andere stakeholders. De belangen van PayPal zijn daardoor niet per se gelijk aan die van de consument.” Met cryptovaluta, zoals Bitcoin, verschuift die verantwoordelijkheid van een enkele autoriteit naar iedereen: “Het is een open en transparant systeem. Iets dat vastgelegd staat in de blockchain, staat ook echt vast. Iedereen kan het zien, maar niemand kan het aanpassen. Dit maakt het systeem ontzettend veilig.”
"Gevallen als de fipronilcrisis zouden voorkomen kunnen worden als de administratie van bedrijven voor iedereen toegankelijk is"
Tony's Chocolonely
Cryptovaluta is niet de enige toepassing van blockchain. Ze worden vaak in een adem genoemd, maar volgens Maassen biedt de technologie veel meer kansen: “Je kunt ook afspraken vastzetten in de blockchain, zoals de supply chain van een bedrijf. Neem chocoladefabrikant Tony's Chocolonely. Zij hebben er belang bij dat de supply chain van hun chocolade slaafvrij is. Wil je dat garanderen, dan zul je het bedrijf moeten geloven op haar woord óf je legt het vast in een systeem dat iedereen kan inzien. Daar is de blockchain perfect voor.”
Naast het uitbannen van slavernij en kinderarbeid, zou blockchain ook de voedselveiligheid op korte termijn kunnen verbeteren: “Gevallen als de fipronilcrisis zouden voorkomen kunnen worden als de administratie van bedrijven voor iedereen toegankelijk is.” Bedrijven die gebruik maken van het middel worden er dan zo uit gepikt.
“Internet is een verzuild systeem”
Een veiliger betalingsverkeer en een open boekhouding; dat is nog behapbaar. Maar in de media wordt vaak zelfs beweerd dat blockchain het internet gaat vervangen. Maassen legt uit waarom dit niet helemaal klopt: “Blockchain is slechts een protocol. Het zal het internet niet gaan vervangen; ze zullen parallel blijven bestaan.”
“Op dit moment is het internet een verzuild systeem: de macht ligt bij enkele grote technologie- en internetbedrijven.” Blockchain gaat er volgens Maassen voor zorgen dat het internet weer van ons allemaal wordt. Veel bedrijven en overheden zitten hier niet op te wachten: “Macht over geld staat namelijk gelijk aan politieke macht. Omdat het betalingsverkeer wordt gereguleerd door overheden en banken, kunnen zij keuzes maken die niet in het belang van de burger staan. Neem het voeren van oorlogen. Dat kost de samenleving veel geld en de meeste burgers willen het helemaal niet. Als geld gereguleerd wordt door een onafhankelijk systeem – zoals bij cryptovaluta – kunnen wij weer zelf bepalen waar dit geld naartoe gaat. Dat is veel democratischer.”
"Er is meer educatie nodig om ervoor te zorgen dat mensen blockchain veilig gaan gebruiken"
Nieuwe elite
De technologie belooft veel goeds, maar vooralsnog begrijpen de meesten niet hoe het precies werkt. Een probleem volgens Maassen: “Mijn moeder zou geen bitcointransactie kunnen doen. Sterker nog; ik zit in de materie, maar ik kan mijn kop koffie niet afrekenen met Bitcoin.” Toch is hij niet bang dat er een nieuwe technologische elite gaat ontstaan. “In de jaren 80 en 90 leek het internet ook een elitaire technologie te worden. En eind jaren 90 was mobiele telefonie ook alleen iets voor rijke zakenlui. Maar de technologie ontwikkelde zich en werd overgenomen door de massa. Bij blockchain zitten we nog in die vroege fase dus het duurt nog even voordat iedereen het gaat gebruiken. Maar het gaat zeker gebeuren.”
Voor het zover is, moeten er wel nog enkele obstakels overwonnen worden. “Er zijn momenteel malafide handelaren in cryptovaluta. Zij maken misbruik van de onwetendheid van het publiek. Strikt genomen heb je zo’n cryptohandelaar helemaal niet nodig. Er is meer educatie nodig om ervoor te zorgen dat mensen blockchain veilig gaan gebruiken.”
Zijlstra
Als onze blockchainkennis op peil is, zijn de mogelijkheden eindeloos. We kunnen de technologie dan zelfs gaan inzetten in de politiek: “Neem het vertrek van Halbe Zijlstra. Met blockchaintechnologie kun je ook in de politiek vastleggen wat waarheid is. Wat is er door wie gezegd? Wie waren er aanwezig bij vergaderingen? Wie nam welk besluit? Dan had je het debacle met Zijlstra kunnen voorkomen.”
Maassen voorspelt ook dat we over een aantal jaren op een andere manier gaan stemmen. “Op dit moment gaan wij nog steeds niet digitaal stemmen omdat we bang zijn voor stembusfraude. Blockchain – omdat daarmee niet te frauderen valt – is de perfecte oplossing hiervoor.”
"Of het nu om financiën, politiek of journalistiek gaat, blockchain maakt de wereld transparanter, democratischer en integerder"
“Een pot knikkers in de supermarkt”
Naast de praktische zaken in de politiek, kan de technologie ook zorgen voor een beter geïnformeerde kiezer. Maassen is recentelijk gestart met een platform voor burgerjournalistiek. Met behulp van blockchain wil hij de waarheid achterhalen, zonder dat daar een mediabedrijf tussen zit. “Ik vergelijk het altijd met een pot knikkers in de supermarkt. Soms zie je in winkels potten staan en dan kunnen bezoekers raden hoeveel knikkers erin zitten. Iedere deelnemer heeft hetzelfde doel; het achterhalen van de waarheid. Bij het raden van knikkers zitten de meeste mensen er volledig naast, maar als je het gemiddelde pakt van alle antwoorden, dan zie je dat dit bijna altijd het exacte aantal is. Dit noemen ze wisdom of crowds.”
Maassen probeert dit principe toe te passen op nieuws. Als je maar genoeg mensen in een blockchainnetwerk zet, kun je gebruik maken van het corrigerende vermogen van de massa: “Zo worden onjuistheden in het nieuws gedetecteerd en verwijderd.” Volgens Maassen zorgt dit op den duur weer voor een gezondere democratie.
Power to the people
Of het nu om financiën, politiek of journalistiek gaat, blockchain maakt de wereld transparanter, democratischer en integerder. Belangrijke eigenschappen in een tijdperk dat haast wordt gekenmerkt door wantrouwen. Zorgen politici niet vooral heel goed voor zichzelf? Gaan mijn giften aan goede doelen naar armoedebestrijding of naar seksfeesten op Haïti? Hoe groen is mijn groene energie daadwerkelijk? Wat is de invloed van Rusland in westerse verkiezingen? Allemaal vragen die je volgens Maassen met blockchain heel eenvoudig kunt beantwoorden. “Het gaat de wereld veranderen.”
Het is daarom geen verrassing dat de technologie vandaag de dag steeds breder wordt gedragen: blockchain startups zoals die van Maassen schieten als paddenstoelen uit de grond en meer en meer mensen hebben Bitcoins. Zullen ook overheden het aandurven om de technologie toe te passen? Volgens Maassen – een sterke supporter van power to the people – kunnen ze daar niet omheen: “Een overheid dient haar burgers. Als alle burgers blockchaintechnologie omarmen, zal ook een overheid eraan moeten geloven. Dan krijgen we een democratie 2.0.”
Karim Maassen is ondernemer. Met zijn startup nwzer probeert hij blockchain in te zetten voor burgerjournalistiek. Hiermee wil hij het advertentiemodel van de traditionele media doorbreken.