Ben je het achterkamertjesgedrag van politici en de valse beloftes van regeringsleiders helemaal beu? Neem dan een voorbeeld aan de ambitieuze landstichters die besloten het heft in eigen handen te nemen. Je hoeft jezelf alleen maar een stuk vergeten land toe te eigenen, een eigen grondwet te schrijven, en het vervolgens uit te roepen tot een onafhankelijk land of republiek. Hoewel het ontstaan van micronaties niets nieuws is, lijkt het vandaag de dag aantrekkelijker dan ooit.
Micronaties worden vaak verward met erkende dwergstaten zoals Monaco en Andorra. Hoewel micronaties niet officieel erkend worden door hun moederland, lijken ze verder weinig last te ondervinden van hun buren. De meeste stichters laten zich in hun besluit tot het oprichten van een eigen natie leiden door politieke en economische beweegredenen. Micronaties worden onder andere gekenmerkt door het uitgeven van eigen paspoorten en het hanteren van een eigen valuta. Ook hebben ze vaak een eigen volkslied, een eigen vlag, en streven ze naar onafhankelijkheid op een stuk grond dat om uiteenlopende redenen tot niemandsland behoort. Hoewel het in Australië en de VS stikt van de micronaties, (zoals Republiek Zaqistan in Utah van kunstenaar Zaq Landsberg), is er ook een aantal dichter bij huis te vinden. GeenKwats bespreekt de drie meest opmerkelijke micronaties in Europa.
Liberland
Na het uiteenvallen van de Federale Republiek Joegoslavië in 2003 bleef een stuk grondgebied van circa zeven vierkante kilometer gelegen aan de westoever van de Donau tussen Servië en Kroatië over. Toen dit stuk ‘terra nullius’ - niemandsland - in 2015 nog niet was opgeëist door een van de twee landen, besloot de Tsjech Vit Jedlicka deze taak op zich te nemen. Hij riep de veelbesproken onafhankelijke Vrije Republiek van Liberland uit, met Liberpolis als hoofdstad en Liberbeer als nationaal drankje. Op zijn beurt benoemde hij een regering en nodigde andere mensen uit voor burgerschap van Liberland, mits zij geen strafblad, communistische idealen of andere extremistische ideeën hadden. Burgers van Liberland worden geacht te leven in een republiek waar het motto ‘Leven en laten leven’ centraal staat.
In tegenstelling tot dit motto heeft het opzetten van Liberland tot de nodige commotie geleid. Vit Jedlicka en andere enthousiaste Liberlanders werden regelmatig gearresteerd door Kroatische politieagenten voor pogingen om Liberland per boot te bereiken. Jedlicka is echter niet van plan het hierbij te laten en pleit voor erkenning van de onafhankelijke republiek van Liberland; al moet hij de Kroatische staat voor het gerecht slepen.
Sealand
Naar eigen zeggen is Sealand het kleinste land en vorstendom ter wereld, geregeerd door prinsen. Het booreiland, gelegen in internationale wateren op ongeveer elf kilometer van de Britse kust en ter grootte van twee tennisvelden, vecht al jaren voor vrijheid. Sealand hanteert daarom het levensmotto ‘E mare, Libertas’ (vrijheid vanaf de zee). Het land bestaat uit niets meer dan het verlaten marineplatform ‘Maunsell-fort’ uit de Tweede Wereldoorlog. De Engelse radiopiraat Paddy Roy Bates riep het platform, gelegen op twee betonnen pilaren, uit tot onafhankelijk vorstendom. Toen in 1987 de territoriale wateren van het Verenigd Koninkrijk uitgebreid werden, zijn er door de Britse overheid meerdere pogingen gedaan het eiland te ontdoen van haar bezetters. Andere conflicten met de Britse, Duitse, en Nederlandse overheden dwongen Bates tot het besluit het eiland in 2007 te koop te zetten. Een opmerkelijke koper, de illegale torrentwebsite The Pirate Bay, leek in eerste instantie serieuze interesse te hebben. Echter ketste de deal af. Tot op heden claimt het onverkochte Sealand, met aan het roer Prince Michael, haar eigen micronatie door middel van een eigen vlag en wisselkoers.
Uzupis
Wetenschappers, filosofen, maar eigenlijk ook ieder ander mens op aarde stelt zich sinds jaar en dag al de vraag: hoe word ik gelukkig? In Uzupis wordt hier anders over nagedacht: hier heeft iedereen het recht om ongelukkig te zijn, aldus de grondwet. In deze republiek in een buurt van Vilnius (Litouwen) wordt Onafhankelijkheidsdag niet voor niets op 1 april gevierd. Ondanks dat Uzupis eerder een ludieke trekpleister voor toeristen lijkt, vertoont het ook een aantal serieuze kenmerken van een microstaat. Uzupis heeft ook een eigen president, vlag, wisselkoers en volkslied. Net als Zaqistan lijkt deze microstaat voorlopig toch eerder af te stevenen op een uit de hand gelopen kunstproject dan op een onafhankelijke republiek.
Micronationalisme
Hoewel het micronationalisme naar verwachting de komende jaren zal blijven groeien, liggen regeringsleiders er voorlopig niet wakker van. Gezien de grootte van deze micronaties en het veelal ludieke karakter, blijft het vaak bij toeristische attracties of een sporadische arrestatie van een aantal fanatiekelingen. De meeste micronaties leven zich echter meer uit op online fora en wisselen hier hun ideeën met anderen uit, waardoor er nauwelijks dreiging ontstaat voor de omliggende landen. Of de micronaties ooit de politieke erkenning krijgen waar zij zo naar verlangen lijkt voorlopig onwaarschijnlijk. Wellicht dat de politieke soaps in de VS (Trump) en Groot-Brittannië (Brexit) meer mensen aansporen een micronatie te stichten. Vooralsnog kunnen we slechts een voorbeeld nemen aan inspirerende motto’s als ‘leven en laten leven’.