Door Kay Bemelen
Aanstaande woensdag stemmen we niet alleen voor de Provinciale Statenverkiezingen, maar ook voor de waterschappen. Het is voor de waterschappen lastig om onze aandacht te trekken; de Statenverkiezingen worden door de media en de landelijke politiek gepositioneerd als heuse Eerste Kamerverkiezingen. GeenKwats legt uit waarom het wel degelijk belangrijk is om te gaan stemmen op een van de ‘waterkoppen’.
Taken
De taken van een waterschap zijn het reguleren van de waterstand (bijvoorbeeld met gemalen en sluizen), ons afvalwater zuiveren, dijken en vaarwegen beheren, natuurbeheer in en aan het water en de kwaliteit van openbaar zwemwater controleren.
Verder houdt het waterschap zich bezig met kwesties als de inzet van waterreserves. Wat doen we bijvoorbeeld met de reserves als er droogte is; gaan die naar de landbouw of naar de natuur? Ook buigt zij over dijken; geven we rivieren de ruimte of bouwen we hogere dijken? En wat mag dat de burgers kosten?
"Lekker transparant; de lobbyisten zitten gewoon aan tafel."
Bestuur en dijkgraaf
Het bestuur van een waterschap bestaat uit een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter, de ‘dijkgraaf’. Komende woensdag kiezen wij dit algemeen bestuur; zij bepalen het beleid van de waterschap en controleren of het dagelijks bestuur goed haar werk doet.
Aan de verkiezingen doen niet alleen landelijke politieke partijen mee, maar ook partijen die zich in het bijzonder op water richten. Wat bij waterschappen anders is dan bij andere overheden is dat vertegenwoordigers van drie specifieke belangengroepen - agrariërs, natuurbeheerders en bedrijven - mogen meebesturen. Zij worden niet gekozen maar benoemd door organisaties van deze belangengroepen. Lekker transparant dus; de lobbyisten zitten gewoon aan tafel.
Typisch Nederlands
Nederland heeft een lange historische relatie met water; in Holland is men al duizend jaar bezig met het ‘veroveren’ van land op het water. Want waar nu Noord- en Zuid-Holland liggen, was vroeger een groot moeras. De rest van Nederland kende naast moerassen grote uiterwaarden van rivieren. Onze voorouders werkten hard om polders en afwatering in te richten. Maar vanaf de dertiende eeuw gingen lokale polderbesturen samenwerken.
Het eerste officiële waterschap werd opgericht in 1255; het ‘Hoogheemraadschap van Rijnland’. In deze eeuw bepaalde een graaf (Graaf Floris) tevens dat zijn afgevaardigde ‘dijkgraaf’ zou heten. Die titel bestaat tot op heden. De waterschappen zijn daarmee van oudsher een typische Nederlandse bestuurslaag. Momenteel zijn er nog 21 waterschappen in Nederland. Ter referentie: in 1950 waren dat er nog ongeveer 2600. Er gaan regelmatig stemmen op om de waterschappen af te schaffen of de taken van de waterschappen door de Provincies te laten uitvoeren. Maar ach, wij Nederlanders zijn nou eenmaal gek op onze tradities.
"Verdiep je een beetje en gebruik een stemhulp."
Betalen en bepalen
Je betaalt ook belasting aan het waterschap via de zogenaamde Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen (BsGW) in de vorm van watersysteem- en zuiveringsheffing. Dan mag je je daar best voor interesseren. Misschien denk je; ‘iedereen is toch voor schoon drinkwater en een goede waterhuishouding?’ Ergens klopt dat ook. De politieke verschillen zijn niet zo groot als in andere bestuurslagen. Zijn er dan geen keuzes te maken? Zeker wel, al gaat het je slechts om de kosten voor de burger. Dus verdiep je een beetje, gebruik een stemhulp, en ga vooral stemmen aanstaande woensdag.
Geïnteresseerd in onze andere Voor Dummies-artikelen? Klik dan hier.